I am tired of seeing these articles about the death of the CD format for music and "back to LP" movement. These are not lies for sure; but as an LP collector, I feel sorry to see that prominent music labels are obviously behind these articles which -I think- desperately hope the sales can increase a bit more. It is so ridiculous to try to boost the customer's desire to buy LP by claiming a quality superiority for LP's of already digital recorded new albums over their CD prints - with very low quality turntables and audio set-ups. Plus, you can not save music industry from falling down by trying to control trends. Basically, people stopped purely listening to music. This is the entertainment era. They just do not listen to music while listening to music. Music became a background activity for most of the population and believe it or not "back to LP" movement is nothing but something that people can use to look "cool"... ;)
Monday, September 21, 2015
Thursday, July 12, 2012
Focal 826V Review
JM LAB
/ FOCAL
JMLab
is the ex-name of the company from early times when they produce drivers for
famous hi-fi speaker producers such as Wilson Audio and it is created from the
initials of the founder Jacques Mahul, a driver specialist. After producing
only driver, they continued to produce speakers with that name for a long time.
The company decided on “Focal” as the brand name in 2005.FOCAL 826V, CHORUS 800, CHORUS 700
Before reviewing the speaker Focal 826V in listening
sessions, I think it will be beneficial to talk about where Focal 826V resides
among all products of Focal. Focal 826V, is one of three floorstanding speakers
of Chorus 800 series, which is defined as affordable luxury class by Focal
itself. Chorus 800 series is
superior to Chorus 700 considering some technical and exterior design issues.
The differences in exterior designs are created by designers from Paris and they are the piano black covers and foot of the speakers (also have a technical benefit). Checking higher priced speakers of the brand we understand that design is very important for Focal. Grande Utopia III, the most sophisticated speaker of Focal, is defined as an acoustic sculpture by hi-fi enthusiast.
The differences in exterior designs are created by designers from Paris and they are the piano black covers and foot of the speakers (also have a technical benefit). Checking higher priced speakers of the brand we understand that design is very important for Focal. Grande Utopia III, the most sophisticated speaker of Focal, is defined as an acoustic sculpture by hi-fi enthusiast.
The technical difference between Chorus 800 and Chorus 700 is the additional port underneath the Chorus 800. The common port is on the front panel of the speaker. The additional port, considering the explanations made by Focal, is to increase the bass performance to go in deeper frequencies in 360 degree. This port functions by means of the single-piece foot of the speaker. Designer say that, the extra port prevents the reduction in the performance of the bass response due to placement and room conditions. To give some technical information, unbalanced distribution of bass inside the listening room affects the bass response due to delayed bass or creating resonance in the room and sometimes results in unbalanced mid-bass in stereo image and disappearance of the deep bass. It is evident that Chorus 800 lowers the frequency response down to deeper basses compared to Chorus 700. However, port supported bass responses of bass-reflex speakers generally do not create expected results. It is important that how much the bass is controlled, instead of how much it is. Please keep that in mind, 45-50 Hz frequencies that can be reached by a closed cabinet having a diaphram of 15-20 cm, is so near to the actual lowest limit of musical production. If your room is around 15-20 meter square then the bass response is the first problem that you have to solve.
While listening, at first sight, the wider soundstage of Chorus 800 and deeper bass response are noticed comparing it to the 700 series. These features also tell us that Chorus 800 series need more space. The entry level of Focal was Cobalt 800 before Chorus. The most important difference between Cobalt and Chorus was the W diaphrams, which are used in Cobalt. These diaphrams are also used in higher ranges of Focal now. Focal started to use V diaphrams in Chorus. The single exception in Chorus 800 series is the 30th year special product Focal 826W. Focal mentions that V diaphrams are better than W diaphrams considering the price/performance criteria. Although this mentioning seem to have contradicted with W usage in 826W, let us add that the diaphrams used in upper ranges are not exactly the same and it adds considerable amount to the price.
Focal
uses aluminium-magnesium alloy for tweeters in entry leves while berilium is
preferred in upper ranges. The inverted-dome design is used in all models and
it provides widespread of the higher frequencies compared to the standart
designs.
FOCAL 826V, FOCAL 816V & FOCAL 836V
FOCAL 826V, FOCAL 816V & FOCAL 836V
Focal 826V has three ways and 4 drivers; 2 for
the bass, one mid-range and one tweeter. Mid-range and bass drivers are 16.5 cm
wide. The crossover frequencies are 300Hz and 3000Hz. The speaker can produce
91.5 dB at 1 meter with 1KHz tone of 1 Watt. The frequency response resides
between 45Hz and 28KHz. The frequency response tests show that the mid and high
frequencies are dominant with respect to an ordinary hi-fi speaker. The
impedance of the speaker gets lower than 4 Ohm at upper high frequencies. There
is no individual input for high and low ways, Focal is so confident about its
design that it does not allow bi-wiring or bi-amping.
In 800 series there is 3-way 836V and 2 ½ way 816V options for different bass needs. Although 816V seems to be the little brother of 826V with only one bass driver difference, since 816V is 2 ½ way there is a certain difference between mid-bas performance. More than that, considering the increase in the volume and the level of tweeter with respect to the ear level we can say that the difference is not only in bass response but also in the stage depth and mid-high brightness. Especially the bass performance is very critical to decide on a speaker and it directly affects the system quality. If there should be made a choice between the three, the listening room and the trial room should be compared by reflectivity, absorbtion and dimensions carefully.
The Equipment:
In 800 series there is 3-way 836V and 2 ½ way 816V options for different bass needs. Although 816V seems to be the little brother of 826V with only one bass driver difference, since 816V is 2 ½ way there is a certain difference between mid-bas performance. More than that, considering the increase in the volume and the level of tweeter with respect to the ear level we can say that the difference is not only in bass response but also in the stage depth and mid-high brightness. Especially the bass performance is very critical to decide on a speaker and it directly affects the system quality. If there should be made a choice between the three, the listening room and the trial room should be compared by reflectivity, absorbtion and dimensions carefully.
The Equipment:
Integrated Amplifier: Marantz PM-11S2
Speaker: Focal 826V
The Digital Source (Both Transport and DAC):
Marantz SA-15S1 CD Player
Reference Speaker: ATC–SCM40 (all other
equipments are unchanged, some comments about Focal 826 are referenced to ATC
SCM40)
The Listening Room and Placement:
The Listening Room and Placement:
The room is 5m x 4m x 3m. The 4 meters side is
used for placing the speaker line. The speakers are spaced 50 cm from sides and
75 cm from rears. Approximately 5 degree toe in is applied. The listening
position is 4 meters away from the speaker line.
Listening Sessions:
Listening Sessions:
The SPL is chosen between
80-95dB. By a simple calculation it can be shown that I have worked with maximally
around 15-20W. I should add that I have listened all the songs from beginning
to end and I get some rest between different songs.
1.Electric Bass,
Rock-Jazz
Artist : Stanley Clarke, Marcus Miller, Victor Wooten
Album : SMV, Thunder
Track : 8. Classical Thumb
Thunder, although prepared by the owner of the initals, basists Stanley Clarke, Marcus Miller and Victor Wooten, carries the well-known sound of the legendary bass player Marcus Miller. Marcus Miller has a profound effect on rock-jazz and fusion especially in last period of Miles Davis with great albums such as Tutu. Victor Wooten can be remembered from Dave Matthews Band as well as his great solo works. Many find Victor Wooten better than Marcus Miller considering their slap bass technique. Among them, the most experienced and earnest one may be Stanley Clarke. He is rather a classic jazz&fusion bassist. The piece that we have used in our review is Classical Thumb. It is just like a slap bass technique lesson. This performance needs a fast bass responsing system. We use it for our bass test.
Track : 8. Classical Thumb
Thunder, although prepared by the owner of the initals, basists Stanley Clarke, Marcus Miller and Victor Wooten, carries the well-known sound of the legendary bass player Marcus Miller. Marcus Miller has a profound effect on rock-jazz and fusion especially in last period of Miles Davis with great albums such as Tutu. Victor Wooten can be remembered from Dave Matthews Band as well as his great solo works. Many find Victor Wooten better than Marcus Miller considering their slap bass technique. Among them, the most experienced and earnest one may be Stanley Clarke. He is rather a classic jazz&fusion bassist. The piece that we have used in our review is Classical Thumb. It is just like a slap bass technique lesson. This performance needs a fast bass responsing system. We use it for our bass test.
The mid-bass
was very detailed. Moreover, I could hear the deep bass as expected. The wide
spread of the highs were impressive. Considering that the mid-bass is good and
the stage depth is well defined, we can say that it is hard to compete with
Focal 826V in this price segment. It is obivous that Focal 826V will do a good
job in bigger places. I did not experience a phase problem about the bass.
However, the bass was slow and it sometimes became a little bit unnecessarily
long. The punch effect was not enough. More than this, the mid-range and high
details were a little bit more than real. In other words, they were coloured.
In this record, since the bass was slow I could not find what I was looking for
but I am so impressed by the stage and imaging.
2. Jazz & R&B
Artist : Christian McBride
Album : A Family Affair
Track: 5. …So You Thought
Christian McBride may be the best jazz bassist in the world nowadays. You can see his name not only in jazz scene but also in rock music, especially in works with Sting. He deserves this reputation by his deep feelings in American Jazz Music and virtuosity in not only trio records but also in big band performances. Christian McBride is performing with electric bass in an R&B Jazz piece in this review, as also a great electric bass player.
The drum set cymbals give a real colourful and energetic sound with Focal 826V. I could follow the mid-bass and deep-bass individually. The aura created in the room by intense vibratos in the vocal, tenor saxophone and the crashes of the drums shows us that Focal 826V is a real jazz speaker. However, the kicks of the drums got a little bit overwritten and disappeared at the back. In other words, the definition of the kicks got lost. In addition to this, when the amplification is raised more I have felt that the highs became aggressive.
Christian McBride may be the best jazz bassist in the world nowadays. You can see his name not only in jazz scene but also in rock music, especially in works with Sting. He deserves this reputation by his deep feelings in American Jazz Music and virtuosity in not only trio records but also in big band performances. Christian McBride is performing with electric bass in an R&B Jazz piece in this review, as also a great electric bass player.
The drum set cymbals give a real colourful and energetic sound with Focal 826V. I could follow the mid-bass and deep-bass individually. The aura created in the room by intense vibratos in the vocal, tenor saxophone and the crashes of the drums shows us that Focal 826V is a real jazz speaker. However, the kicks of the drums got a little bit overwritten and disappeared at the back. In other words, the definition of the kicks got lost. In addition to this, when the amplification is raised more I have felt that the highs became aggressive.
3. Progressive Rock
Sanatçı : Pink Floyd
Albüm : Dark Side of The Moon
Parça : 4. Time
Pink Floyd is founded by four architecture students in Cambrdige in 60’s. These students are Syd Barrett, Nick Mason, Roger Waters, Richard Wright, to whom David Gilmour joined later on. They have created lots of masterpiece albums and songs to the progressive and psychedelic rock music world until the middle of 90’s. Although the most popular album seems to be The Wall; Dark Side of The Moon, which is produced in 1973 by using the synthesizer first time, has stayed in the charts for 700 weeks becoming a world record. According to statistical urban legend, this album is being listened by at least one person at any time in the world. Time, which is an important milestone in this concept album, is the subject of this test. Thanks to its entrance with the most famous cacophony of the world created by records of several alarm clocks played at the same time and the deep bass notes and heartbeats following this entrance, Time has also stayed in charts of Hi-Fi test people for very long time. The so-called cacophony is hard to listen when the system is under qualified. Because the alarm clocks produce noise when mixed up but when you can hear everyone individually it becomes a nice partition.
I could hear the deep clock ticks and deep noise just before the entrance, where we listen last parts of the previous track, On the Run. This means the dynamic range is very wide. I could differentiate every alarm clock in the exploded sound in the same amplification setting. The mid and high volume surrounding the listener was impressive. The widespread inverted dome tweeters look like working great. The heartbeat, although it is not emphasized enough, was audible and deep. The clock ticks emerging at the backward, was not sharp enough. The two notes of deep bass pushed my lungs hardly as I have expected, it may even be too much. I have lost the heartbeats from time to time. Although it seems to be that Focal 826V can give these deep basses, we need at least 40 meter square. Small rooms may sometimes create some misleading critics about speakers due to the phase problems in the room and small speakers having recessive bass response can accepted as better. Focal 826V need more space considering that. A little dirty guitar, piano and drum part is heard very colourful and mid-range dominant, which is different than what I have expected. Although the record is 30th year special master, the recording time 1973 is among times that bass is sacrificed due to the LP mastering/printing and playback technique. For this reason, bass dominant systems were more impressive for old hi-fi enthusiasts. New sets, trying to be more transparent and flat, can generally not give a desired performance in such records. However, Dark Side of The Moon is a little bit outside this generalization since it is well at the forefront of its era considering the recording made by Alan Parsons and its mastering made from original analog tapes. I can say that Focal 826V gave an impressive 70’s rock performance.
Pink Floyd is founded by four architecture students in Cambrdige in 60’s. These students are Syd Barrett, Nick Mason, Roger Waters, Richard Wright, to whom David Gilmour joined later on. They have created lots of masterpiece albums and songs to the progressive and psychedelic rock music world until the middle of 90’s. Although the most popular album seems to be The Wall; Dark Side of The Moon, which is produced in 1973 by using the synthesizer first time, has stayed in the charts for 700 weeks becoming a world record. According to statistical urban legend, this album is being listened by at least one person at any time in the world. Time, which is an important milestone in this concept album, is the subject of this test. Thanks to its entrance with the most famous cacophony of the world created by records of several alarm clocks played at the same time and the deep bass notes and heartbeats following this entrance, Time has also stayed in charts of Hi-Fi test people for very long time. The so-called cacophony is hard to listen when the system is under qualified. Because the alarm clocks produce noise when mixed up but when you can hear everyone individually it becomes a nice partition.
I could hear the deep clock ticks and deep noise just before the entrance, where we listen last parts of the previous track, On the Run. This means the dynamic range is very wide. I could differentiate every alarm clock in the exploded sound in the same amplification setting. The mid and high volume surrounding the listener was impressive. The widespread inverted dome tweeters look like working great. The heartbeat, although it is not emphasized enough, was audible and deep. The clock ticks emerging at the backward, was not sharp enough. The two notes of deep bass pushed my lungs hardly as I have expected, it may even be too much. I have lost the heartbeats from time to time. Although it seems to be that Focal 826V can give these deep basses, we need at least 40 meter square. Small rooms may sometimes create some misleading critics about speakers due to the phase problems in the room and small speakers having recessive bass response can accepted as better. Focal 826V need more space considering that. A little dirty guitar, piano and drum part is heard very colourful and mid-range dominant, which is different than what I have expected. Although the record is 30th year special master, the recording time 1973 is among times that bass is sacrificed due to the LP mastering/printing and playback technique. For this reason, bass dominant systems were more impressive for old hi-fi enthusiasts. New sets, trying to be more transparent and flat, can generally not give a desired performance in such records. However, Dark Side of The Moon is a little bit outside this generalization since it is well at the forefront of its era considering the recording made by Alan Parsons and its mastering made from original analog tapes. I can say that Focal 826V gave an impressive 70’s rock performance.
4. Vocal Jazz Oldies
Artist : Ella Fitzgerald & Louis Armstrong
Album : Ella and Louis Again
Track : 5. Autumn in New York
It is unnecessary to talk a lot about Ella and Louis. Ella Fitzgerald may be the best jazz vocal ever. Louis Armstrong is one of the founders and leaders of Jazz Music. The album is recorded in 1957, however it is like a lesson to the contemporary vocal records. There is Oscar Peterson on the piano and Ray Brown on the bass. However I should add that records of these other instruments are not well qualified. The multi layer colourful vocal of Ela Fitzgerald and the deep and wide voice of Louis Armstrong are ones that we will be looking for during our test.
Ella Fitzgerald, starting as saying “Autumn in New York”, presented us her colourful singing. I have faced with a so hot sound at the stage that I feel her in front of me. The following vocal of Louis Armstrong is extraterrestial and it covers all the room by creating a big mouth artifically between the speakers. Focal 826V can be accepted as a real jazz vocal monster. I think this results from 16.5cm wide mid range driver. I feel a granular mid performance well distinguished from the bass. This result is hard to take from a 2 ½ way speaker. The critical thing is that there should be no problem in phase. Focal 826V is also successful in doing this. The following trompet has proven what we have said. The problems in the performance were that the high performance become aggressive and the dissolving in the vocal when the instruments are started to play.
It is unnecessary to talk a lot about Ella and Louis. Ella Fitzgerald may be the best jazz vocal ever. Louis Armstrong is one of the founders and leaders of Jazz Music. The album is recorded in 1957, however it is like a lesson to the contemporary vocal records. There is Oscar Peterson on the piano and Ray Brown on the bass. However I should add that records of these other instruments are not well qualified. The multi layer colourful vocal of Ela Fitzgerald and the deep and wide voice of Louis Armstrong are ones that we will be looking for during our test.
Ella Fitzgerald, starting as saying “Autumn in New York”, presented us her colourful singing. I have faced with a so hot sound at the stage that I feel her in front of me. The following vocal of Louis Armstrong is extraterrestial and it covers all the room by creating a big mouth artifically between the speakers. Focal 826V can be accepted as a real jazz vocal monster. I think this results from 16.5cm wide mid range driver. I feel a granular mid performance well distinguished from the bass. This result is hard to take from a 2 ½ way speaker. The critical thing is that there should be no problem in phase. Focal 826V is also successful in doing this. The following trompet has proven what we have said. The problems in the performance were that the high performance become aggressive and the dissolving in the vocal when the instruments are started to play.
5. Vocal Jazz Sweden
Artist : Ida Sand
Album : Meet Me Around Midnight
Track : 1. Mr. Pianoman
Although she is a blonde Sweden woman, Ida Sand has a real Afro-American vocal. She is a valuable vocalist and pianist, who is known by the world via ACT record company and by introduction of Nils Landgren in Christmas with My Friends records. This ACT record mainly consists of jazz and blues pieces. It will be helpful to understand the performance of the system for contemporary jazz not only by its vocal records but also with its warm and uncompressed instrument records.
Although she is a blonde Sweden woman, Ida Sand has a real Afro-American vocal. She is a valuable vocalist and pianist, who is known by the world via ACT record company and by introduction of Nils Landgren in Christmas with My Friends records. This ACT record mainly consists of jazz and blues pieces. It will be helpful to understand the performance of the system for contemporary jazz not only by its vocal records but also with its warm and uncompressed instrument records.
I have felt all the details in the energetic
entrance, whose dynamic range is very wide. The following piano record was good
but it can sound more realistic. The width of the stage and the locations of
the instruments on it were perfect. The details of the vocal can be heard even
in crowded instrument partitions. Focal 826V is perfect for contemporary jazz
and vocal records.
6. Jazz
Artist: Miles Davis, John Coltrane, Cannonball
Adderley, Bill Evans (Wynton Kelly),
Jimmy Cobb ve Paul Chambers
Album : Kind of Blue
Track : 1. So What
It is 1959. The legendary jazz musician Miles Davis, who probably has ruled the jazz world nearly 25 years, gathered with some other legends; John Coltrane, Cannonball Adderley, Bill Evans (Wynton Kelly), Jimmy Cobb and Paul Chambers and the album of improvisations on popular modes, Kind of Blue, the best selling jazz album ever is created. Many says jazz had never been this cool after that album. So What is the most well known piece in the album, which is used in countless jazz themes in many concepts all around the world. The reason why this piece is in my test are the unique instrument tones of Miles, John and Cannonball and that the records are made in the best record studio of all time, CBS 30th Street Studio, which is an old church of 33x33x33 meter cube.
Focal 826V successfully presented the explosion in the music triggered by the crash of Jimmy Cobb just after the bass and piano entrance. The well known trompet sound of Miles Davis and the depth of the studio created the third dimension through to the back of the speakers. First Coltrane from the left channel with his tenor and then Cannonball from the right channel with his alto, showed us that Focal 826V is just like a saxophone simulation. The backward movement of other instruments giving the stage to the soloist instrument, especially soft touches of piano, drum and bass are heard in detail. Some weaknesses of Focal 826V in these performance is the harshness of the cymbals and deep basses on the edge of resonance.
It is 1959. The legendary jazz musician Miles Davis, who probably has ruled the jazz world nearly 25 years, gathered with some other legends; John Coltrane, Cannonball Adderley, Bill Evans (Wynton Kelly), Jimmy Cobb and Paul Chambers and the album of improvisations on popular modes, Kind of Blue, the best selling jazz album ever is created. Many says jazz had never been this cool after that album. So What is the most well known piece in the album, which is used in countless jazz themes in many concepts all around the world. The reason why this piece is in my test are the unique instrument tones of Miles, John and Cannonball and that the records are made in the best record studio of all time, CBS 30th Street Studio, which is an old church of 33x33x33 meter cube.
Focal 826V successfully presented the explosion in the music triggered by the crash of Jimmy Cobb just after the bass and piano entrance. The well known trompet sound of Miles Davis and the depth of the studio created the third dimension through to the back of the speakers. First Coltrane from the left channel with his tenor and then Cannonball from the right channel with his alto, showed us that Focal 826V is just like a saxophone simulation. The backward movement of other instruments giving the stage to the soloist instrument, especially soft touches of piano, drum and bass are heard in detail. Some weaknesses of Focal 826V in these performance is the harshness of the cymbals and deep basses on the edge of resonance.
7. Nordic Trio Jazz
Artist : Esbjörn Svensson Trio
Album : Seven Days of Falling
Track : 2. Seven Days of Falling
Esbjörn Svensson is a genius pianist giving his name to the trio. He was a very important jazz musician until he is passed away in 2008 in a diving accident. He has played in several genre from mainstream jazz to funk in several albums since 1993. He has created an extraordinary style with his trio which we may call progressive jazz, carrying the cold aura of nordic music thanks to his great technique. They do not resemble to the previous or to the following by their unique drum and bass records. I have used one of their most liked piece Seven Days of Falling. I will try to check the double bass, the location of the instruments individually on the stage and the tone of the piano in this test.
Focal 826V created the double bass of Dan Berglund just at the center and almost 3 meters back from the speaker line. The transition of Magnus Öström’s touches from left to right is well at the front. Esbjörn Svensson’s coloured and electronically supported piano, following this entrance, played homogenically all around the room above other instruments. The cymbals, which seems to be harsh in the previous tests look like well-fitted in this one. Same applies for the bass. Every detail of the deep bass can be heard easily. The only drawback may be that the bass is sometimes really near to the resonance, which probably because of the larger room requirement of these speakers.
Esbjörn Svensson is a genius pianist giving his name to the trio. He was a very important jazz musician until he is passed away in 2008 in a diving accident. He has played in several genre from mainstream jazz to funk in several albums since 1993. He has created an extraordinary style with his trio which we may call progressive jazz, carrying the cold aura of nordic music thanks to his great technique. They do not resemble to the previous or to the following by their unique drum and bass records. I have used one of their most liked piece Seven Days of Falling. I will try to check the double bass, the location of the instruments individually on the stage and the tone of the piano in this test.
Focal 826V created the double bass of Dan Berglund just at the center and almost 3 meters back from the speaker line. The transition of Magnus Öström’s touches from left to right is well at the front. Esbjörn Svensson’s coloured and electronically supported piano, following this entrance, played homogenically all around the room above other instruments. The cymbals, which seems to be harsh in the previous tests look like well-fitted in this one. Same applies for the bass. Every detail of the deep bass can be heard easily. The only drawback may be that the bass is sometimes really near to the resonance, which probably because of the larger room requirement of these speakers.
8. Classical, Orchestral
Artist(Composer and Musician)
: Edward Elgar, London Symphony Orchestra, Sir Colin Davis
Album : LSO Live
–Elgar, Enigma Variations
Track : Enigma
Variations 1-14
Edward Elgar is one of the most important composer in England. Enigma Variations is a masterpiece composed of 14 parts, whose main theme is seen and heard in very different concepts. The melancholic main theme is even used in the soundtrack of the famous movie, Matrix. London Symphony Orchestra is a famous orchestra all around the world with thier performance as well as qualified records. The record belongs to LSO Live. My aim in this test is to check the dyanmic range and naturality of the instruments in an orchestral piece.
The wide soundstage of the Focal 826V makes it possible to identify each instrument group individually. From the lowest level to the highest, I got a clean and impressive performance. I could give the name of the instrument even in the most silent partitions. The well known strings of LSO showed-off succesively from highs to lows. There appears a meaningless smile on my face when I hear the bass under everything. Although the higher octaves strings were natural, the lower octaves were not. I can say that Focal 826V is successful in many ways in classical music.
Edward Elgar is one of the most important composer in England. Enigma Variations is a masterpiece composed of 14 parts, whose main theme is seen and heard in very different concepts. The melancholic main theme is even used in the soundtrack of the famous movie, Matrix. London Symphony Orchestra is a famous orchestra all around the world with thier performance as well as qualified records. The record belongs to LSO Live. My aim in this test is to check the dyanmic range and naturality of the instruments in an orchestral piece.
The wide soundstage of the Focal 826V makes it possible to identify each instrument group individually. From the lowest level to the highest, I got a clean and impressive performance. I could give the name of the instrument even in the most silent partitions. The well known strings of LSO showed-off succesively from highs to lows. There appears a meaningless smile on my face when I hear the bass under everything. Although the higher octaves strings were natural, the lower octaves were not. I can say that Focal 826V is successful in many ways in classical music.
9. Classical, Chamber
Artist(Composer and
Musician) : Giovanni Felice Sancez, John Potter
Album : Dowland
Project, Care Charming Sleep
Track : 5. Accenti Queruli
John Potter is an academic author as well as a famous tenor. He has decided to sing John Dowland’s compositions, who is an important renaissance composer and lutenist, after his research and released many ECM albums in this concept. Potter also performed other baroque period composer’s pieces lived in near period with John Dowland with other ECM musicians. The piece is composed by Giovanni Felice Sancez and named Accenti Queruli. It is in our test not only for it is from ECM but also for being a chamber record full of tenor vocal, baroque guitar and bass clarinet.
John Potter’s profound vocal is in front of the instruments and detailed as expected. The baroque guitar full of overtones is perfectly listened and this showed us that again mid performance of Focal 826V is just amazing. Although I feel that baroque violin is a little bit closed, I can say that the bass clarinet carried us to another world with its room-full sound.
John Potter is an academic author as well as a famous tenor. He has decided to sing John Dowland’s compositions, who is an important renaissance composer and lutenist, after his research and released many ECM albums in this concept. Potter also performed other baroque period composer’s pieces lived in near period with John Dowland with other ECM musicians. The piece is composed by Giovanni Felice Sancez and named Accenti Queruli. It is in our test not only for it is from ECM but also for being a chamber record full of tenor vocal, baroque guitar and bass clarinet.
John Potter’s profound vocal is in front of the instruments and detailed as expected. The baroque guitar full of overtones is perfectly listened and this showed us that again mid performance of Focal 826V is just amazing. Although I feel that baroque violin is a little bit closed, I can say that the bass clarinet carried us to another world with its room-full sound.
10. Classical, Soprano
Artist(Composer and
Musician) : Gabriel Faure, Rene Fleming, Lee Ritenour , Joshua Bell
Album : Amparro
Track : 4. Pavane
Op.50
Rene Fleming is one of the most important sopranos in the world. The famous guitarist of Four Play, Lee Ritenour, has produced many jazz, classical and blues albums. They released an album with famous pianist Dave Grusin called Amparro and performed the famous composition of Gabriel Faure, Op.50 with Joshua Bell (violin) and Rene Fleming(soprano). Let us see how Focal 826V will sound with the incredible vocal of Rene Fleming.
Focal 826V, shows a great performance in this vocal and guitar dominant record. The speaker did not give up to give the low guitar while handling the dynamic and strong vocal in front. However I should admit that the guitar is not very natural.
Rene Fleming is one of the most important sopranos in the world. The famous guitarist of Four Play, Lee Ritenour, has produced many jazz, classical and blues albums. They released an album with famous pianist Dave Grusin called Amparro and performed the famous composition of Gabriel Faure, Op.50 with Joshua Bell (violin) and Rene Fleming(soprano). Let us see how Focal 826V will sound with the incredible vocal of Rene Fleming.
Focal 826V, shows a great performance in this vocal and guitar dominant record. The speaker did not give up to give the low guitar while handling the dynamic and strong vocal in front. However I should admit that the guitar is not very natural.
11. Classical, Tenor
Artist: Pavarotti
Album : The Essential
Track : 1. La Donna e
Mobile
Luciano Pavarotti, is one of the most important opera singers in the modern world. He added his uniqueness to all piece with his characteristic voice and has a perfect technique. He is the best performer of Napoliten songs. La Donna Mobile is the most famous of all. In this test we will check the incredibly wide and deep vocal of Pavarotti, which can try the limits of any sound system.
It was a great experience to listen to Pavarotti from Focal 826V. The speakers has rised to higher and higher as Pavarotti wanted, without being harsh. His profoundness, definiton was just right there on the soundstage in the living room.
The Results:
Luciano Pavarotti, is one of the most important opera singers in the modern world. He added his uniqueness to all piece with his characteristic voice and has a perfect technique. He is the best performer of Napoliten songs. La Donna Mobile is the most famous of all. In this test we will check the incredibly wide and deep vocal of Pavarotti, which can try the limits of any sound system.
It was a great experience to listen to Pavarotti from Focal 826V. The speakers has rised to higher and higher as Pavarotti wanted, without being harsh. His profoundness, definiton was just right there on the soundstage in the living room.
The Results:
Focal 826V has certainly proved to be a good
jazz and classical music speaker. This results from its perfect mid performance
and wide soundstage, which is hard to find in this price range. It is very
colourful and impressive in rock music but if it is a bass dominant speaker
what is looked for as a rock speaker Focal 826V is not the best. Even then, if
the records are acoustic and well qualified, Focal 826V is certain to give a
good performance. Focal 826V can reach down to the deepest bass levels but it
needs at least 30 metersquare for them. It needs to be away from the walls and
toe-in of 5 degrees is efficient. More than that it can be bright. It is hard
to drive this speaker with a cheaper amplifier since Focal 826V is somthing on
the edge of higher hi-fi range. Besides Marantz amplifier in the tests, I have
used some push-pull vacuum tube and class A hybrid amplifiers. It can be said
that vacuum tube amplifier increased the jazz and classical performance whereas
hybrid is better at rock.
Monday, May 14, 2012
Focal 826V İnceleme
JM LAB / FOCAL
JMLab, firmanın sadece diyafram ürettiği ve Wilson gibi çok önemli markalara diyafram verdiği yıllardan kalma ismi ve kaynağını kurucu diyafram uzmanı Jacques Mahul’den almakta. Diyafram üretiminin ardından hoparlör üretimi uzunca bir süre bu isimle devam etmiş olsa da 2005 yılından sonra firma, Focal isminde karar kılmıştır.
FOCAL 826V, CHORUS 800, CHORUS 700
Dinleme testlerine ve sonuçlarına geçmeden önce Focal 826V’nin genel olarak Focal firmasının üretimlerinde nerede durduğunu incelemenin faydalı olacağını düşünüyorum. Focal 826V, Focal’in kendi adlandırması ile uygun fiyatlı lüks hoparlör (affordable luxury) sınıfında olan Chorus 800 serisine ait 3 kule hoparlörden biri.
Chorus 800 serisi Focal’in asıl giriş seviyesi olan Chorus 700 serisinden kozmetik ve bazı teknik özellikler bakımından üstün.
Kozmetik farkın kaynağı Parisli tasarımcıların Chorus 800 üretimi sırasında görev almış olması. Tasarım farkı, lake kaplama ve hoparlörlere kaslı havasını veren (teknik işlevi de olan) ayaklar olarak karşımıza çıkmakta. Focal’in Chorus 800 serisinden yukarı doğru baktığımızda kozmetik tasarımın ne kadar önem arzettiğini Elektra ve Utopia serisinde çok rahat görebilirsiniz. Focal-JM Lab’ın en üst seviye hoparlörü olan Grande Utopia III görenler tarafından akustik heykel olarak nitelenmekte.
Chorus 800 ve Chorus 700 serisi arasındaki teknik farkın sebebi 800 serisi kulelerde bulunan hoparlörün altındaki port. Chorus 700 ve Chorus 800 serisinde ortak olan port hoparlörün önünde yer almakta. 800 serisindeki diğer portun amacı firma tarafından verilen değerlere ve çizimlere bakıldığında daha düşük frekanslara inebilen 360 derece bas olarak gösterilmekte. Bu port hoparlörün tabanını tamamen kaplayan yekpare ayak sayesinde işlevini yerine getirmekte. Firma, Chorus 800’deki ekstra portla ön portun bir arada çalışıp hoparlörün yerleşime bağlı bas performansı düşümlerini kısmen engellediğini söylüyor. Genel bilgi vermek gerekirse, basın dinleme odasında dengeli olmayan dağılımı, bas performansını basın uzaması veya odanın rezonansı ile çakışma gibi sebeplerden bozmakta, bazı durumlarda mid-basın stereo görüntüde dengesiz dağılmasına, alt basın ise kaybolmasına sebep olmakta. Chorus 800 serisinin ekstra portunun ve dolayısı ile farklı kabin tasarımının frekans tepkisini Chorus 700’e göre daha düşük frekanslara çektiği bir gerçek. Ancak şunu unutmamak gerekir ki bas-refleks tipi hoparlörlerde portun yardımıyla inilen düşük frekanslar her zaman hayal edilen sonucu doğurmamaktadır. Önemli olan basın ne kadar düşük frekanslara inebildiğinden çok basın ne kadar kontrollü olduğudur. Unutulmamalıdır ki, kapalı kabinde 15-20 cm diyaframlarla inilen 45-50Hz sınırları aslında müzikal üretimin de sınırlarını teşkil etmektedir. Hele bir de dinleme odanız 15-20 metrekare ise bas dikkat etmeniz ve büyük ihtimalle çözmeniz gereken ilk probleminizdir.
Dinleme sırasında ilk dikkati çekecek konular 800 serisi kulelerde 700 serisine göre oldukça geniş olan sahne ve daha derin bas cevabı. Ama bu özellik 800 serisi kuleler için geniş alan ihtiyacı olduğunu da söylemekte bize.
Chorus 800 serisinden önce Focal’in giriş seviye hoparlörleri Cobalt 800 serisiydi. Bu serinin en önemli farkı mid ve bas sürücüler için kullanılan W tipi sandwich diyaframlardır. Şu anda Focal, Chorus 700 ve Chorus 800 serisinde V tipi yeni üretim diyaframları kullanırken, daha üst seviyelerde W tipi sandwich diyafram kullanmakta. Chorus 800 serisindeki tek istisna 30. yıl özel üretim 826W hoparlörüdür. Focal, V diyaframın giriş seviyesinde fiyat/performans değerini daha iyi bulmakta. Bu beyan 826W hoparlörlerde W diyafram kullanılması ile çelişiyor gibi görünse de üst modellerde kullanılan diyaframlar ile Cobalt ve 826W’da kullanılanların birebir aynı olmadığını ve W diyaframın üretim zorluğundan dolayı fiyata ciddi bir ek getirdiğini de ifade edelim.
Tiz sürücü olarak Focal üst modellerinde berilyum kullanırken giriş seviyesinde alüminyum-magnezyum alaşım kullanmakta. Eskiden beri tiz diyaframların inverted-dome tasarımı oldukça yönlü olan standart dome tweeterlara göre daha bir geniş yayılım sağlamakta. Bu Focal’in bütün hoparlörlerinde ortak olan geniş ses yayılımını sağlıyor.
FOCAL 826V, FOCAL 816V & FOCAL 836V
Focal 826V, 3 yollu ve 2 bas, 1 mid ve 1 tiz diyaframa sahip. Mid ve bas diyaframların hepsi 16.5cm çapında. Crossover frekansları 300Hz ve 3000Hz. 1W güçte tek bir 826V 1KHz’lik bir sinyal ile 1 metrede 91.5 dB ses üretmekte. Frekans aralığı 45Hz-28KHz. Frekans cevap testleri hoparlörün mid ve tiz cevabının benzer hoparlörlere göre oldukça baskın olduğu yönünde. Hoparlörün empedans değeri üst bas aralığında 4 Ohm’un altına iniyor. 2.9 Ohm minimum empedans değeri. Hoparlörün arkasında düşük ve yüksek frekans için ayrı port yok, Focal firması bypass’a izin vermeyecek kadar çok güveniyor crossover devresine.
800 serisinde bas ihtiyacına yönelik olarak 3 yollu 836V ve 21/2 yollu 816V açılımı da yapılmış. Her ne kadar 816V, 826V’nin sadece 1 bas diyaframı eksik hali gibi görünse de hoparlörün 21/2 yollu olmasından dolayı mid-bas performansında ciddi bir fark hissedilecektir. Bunun dışında genel bilgi olarak; hoparlörün hacminin artışı ve tweeter’in kulak yüksekliğine yakınlığı hesaba katıldığında 816V, 826V ve 836V hoparlörlerden sadece bas performansı açısından değil sahne genişliği ve mid-tiz parlaklığı gibi birçok hususta da farklılık göreceğinizi hatırlatmak gerekiyor. Özellikle bas konusu hoparlör seçimi yapılırken dikkat edilmesi gereken bir husustur ve genel sistem kalitesini doğrudan etkiler. Bas ihtiyacına göre Focal 816V,826V ve 836V seçimi gündeme geldiğinde, oda boyutları ve yerleşimin dinleme testi yapılan yerle karşılaştırılması hem boyutlar hem de akustik emilim ve yansıma durumları gözden geçirilerek yapılmalı ve hoparlör ona göre seçilmelidir.
Dinleme Testleri Cihazlar
Entegre Yükseltici: Marantz PM-11S2
Hoparlör: Focal 826V
Sayısal Kaynak: Marantz SA-15S1 CD Çalıcı
Referans hoparlör: ATC–SCM40 (diğer bütün sistem elemanları aynı tutulmuştur. Focal 826V için yapılan yorumların bir kısmı ATC-SCM40’ı referans alarak yapılmıştır)
Dinleme Odası ve Yerleşim
5m x 4m x 3m odanın 4 metrelik kenarında duvar kenarlarından yana doğru 50cm, arkaya doğru 75 cm mesafe bırakıp yaklaşık 5 derece ” toe-in” içe çevirme yapılmıştır. Hoparlörlere dinleme mesafesi olarak stereo düzleme 4 metre ayarlanmıştır.
Dinleme Testleri
Ses seviyesi olarak dinamik aralığa bağlı olmakla birlikte yaklaşık 80-95dB aralığını seçtim. Bu basit bir hesaplama ile 15-20W aralığında bir yükseltici gücü ile çalıştığımı gösteriyor. Şarkıları baştan sona dinlediğimi ve kulaklarımı şarkı aralarında dinlendirdiğimi de hatırlatayım.
1. Electric Bass, Rock-Jazz
Sanatçı : Stanley Clarke, Marcus Miller, Victor Wooten
Albüm : SMV, Thunder
Parça : 8. Classical Thumb
Thunder, albüme baş harfleri ile ismini veren 3 efsane basçı Stanley Clarke, Marcus Miller ve Victor Wooten tarafından hazırlanmış olmakla beraber düzenlemelerin, bestelerin ve kaydın arkasında basla ilgili her şeyin en iyisini bilen efsane basçı Marcus Miller’ın olmasından dolayı Marcus Miller’ın bildik tınısını taşıyan bir albümdür. Marcus Miller, Miles Davis’in son dönemlerinde özellikle Tutu albümü ile rock-jazz ve fusion’ın yönünü belirlemiştir. Victor Wooten’ı solo çalışmaların yanında Dave Matthews Band grubundan hatırlamak mümkündür. Slap bas tekniğinde Victor Wooten’ın Marcus Miller’dan daha iyi olduğunu düşünenler çoktur. Aralarında en tecrübeli ve ağır abi ise Stanley Clarke’dır. Stanley Clarke daha temel jazz&fusion basçılardandır. İncelememizde kullandığımız Classical Thumb parçası adından da anlaşılacağı gibi basgitar dersi niteliğinde bir slap bas tekniği şaheseri. Victor Wooten bir kanalda, Marcus Miller diğerinde. Bu eserin hızlı bas geçişlerine yeterince hızlı cevap verebilen sıkı bir sisteme ihtiyacı var. Bu yüzden, bas testi için bu parçayı seçtik.
Sanatçı : Stanley Clarke, Marcus Miller, Victor Wooten
Albüm : SMV, Thunder
Parça : 8. Classical Thumb
Thunder, albüme baş harfleri ile ismini veren 3 efsane basçı Stanley Clarke, Marcus Miller ve Victor Wooten tarafından hazırlanmış olmakla beraber düzenlemelerin, bestelerin ve kaydın arkasında basla ilgili her şeyin en iyisini bilen efsane basçı Marcus Miller’ın olmasından dolayı Marcus Miller’ın bildik tınısını taşıyan bir albümdür. Marcus Miller, Miles Davis’in son dönemlerinde özellikle Tutu albümü ile rock-jazz ve fusion’ın yönünü belirlemiştir. Victor Wooten’ı solo çalışmaların yanında Dave Matthews Band grubundan hatırlamak mümkündür. Slap bas tekniğinde Victor Wooten’ın Marcus Miller’dan daha iyi olduğunu düşünenler çoktur. Aralarında en tecrübeli ve ağır abi ise Stanley Clarke’dır. Stanley Clarke daha temel jazz&fusion basçılardandır. İncelememizde kullandığımız Classical Thumb parçası adından da anlaşılacağı gibi basgitar dersi niteliğinde bir slap bas tekniği şaheseri. Victor Wooten bir kanalda, Marcus Miller diğerinde. Bu eserin hızlı bas geçişlerine yeterince hızlı cevap verebilen sıkı bir sisteme ihtiyacı var. Bu yüzden, bas testi için bu parçayı seçtik.
Mid-bas oldukça ayrıntılıydı. Buna ek olarak, beklediğim üzere derin bası alabildim. Tizlerin geniş yayılımı etkileyiciydi. Mid performansının da iyi olması ile beraber sahne genişliği konusunda bu fiyatta 826V ile kapışmak gerçekten zor. Sahne genişliğinin bu derece fazla olması hoparlörün büyük mekanlarda çok iyi iş çıkaracağını gösteriyor. Port ve diyafram bası ile ilgili herhangi bir faz problemi yaşamadım. Ancak baslar yavaştı ve fazlaca uzadı. Hoparlörde “punch” yani vurma etkisi yeterli değildi. Bunun dışında 826V tarafından sağlanan mid ve tiz ayrıntı aslında olanın biraz fazlasıydı, yani renkliydi. Bu kayıtta tiz, mid ve mid-bas performansı bizi etkilerken, basların yeterince hızlı olmayışı istediğimi tam olarak alamamama sebep oldu.
2. Jazz & R&B
Sanatçı : Christian McBride
Albüm : A Family Affair
Parça : 5. …So You Thought
Christian McBride şu an belki de dünyanın en iyi caz kontrbas sanatçılarından biridir. Sadece caz müzikte değil aynı zamanda rock müzik alanında da – özellikle Sting ile beraber- performansları da dikkate değerdir. Big band’lerde olduğu kadar trio performanslarında da enstrüman hakimiyeti ve Amerikan cazının derinliklerindeki hissiyatı ile bulunduğu yeri hak etmekte. Elektrik basgitarda da oldukça iyi olan Christian McBride testimde kullandığım kayıtta bu enstrümanla R&B Jazz karışımı bir parça ile karşımıza çıkıyor.
Focal 826V ile bateri zilleri oldukça renkli bir ses sunuyor. Basgitarın derin baslarını ve mid-baslarını ayrıntılı dinleyebildim. Kayıttaki bol vibratolu vokal, tenor saksafon ve bateri crashinin dinleme odasında oluşturduğu hava Focal 826V’nin gerçek bir caz hoparlörü olduğunu gösteriyor. Ancak davulun “kick” sesleri bu basın altında biraz kaybolup uzadı. İngilizcede bu tür basa “mushy” yani lapa bas deniyor. Başka bir deyişle davul “kick” leri tanımını biraz kaybetti. Buna ek olarak sese biraz yüklendiğimde zillerin fazla agresifleştiğini de hissettim.
3. Progressive Rock
Sanatçı : Pink Floyd
Albüm : Dark Side of The Moon
Parça : 4. Time
Pink Floyd 1960’lı yıllarda 4 Cambridge’lı mimarlık öğrencisi tarafından kurulmuştur. Kurucular Syd Barrett, Nick Mason, Roger Waters, Richard Wright’a sonradan David Gilmour da eklenmiştir. 90’lı yılların ortalarına kadar progressive ve psychedelic rock tarzında müzik dünyasına her biri ayrı efsane sayısız konsept albüm, konser ve şarkı kazandırmışlardır. En popüler albümleri The Wall gibi görünse de 1973’te ilk kez synthesizer kullanarak yaptıkları Alan Parsons etiketi taşıyan Dark Side of The Moon albümü 700 hafta gibi rekor bir süre listelerde kalmış ve istatiksel bir efsaneye göre dünya üzerinde herhangi bir zamanda en az bir kişi tarafından dinlenmektedir. Testimize konu olan Time bu konsept albümün kırılma noktalarından birini oluşturmaktadır. Özellikle girişinde kullanılan birçok analog teybin aynı anda farklı çalar saat kayıtlarını (Alan Parsons’ın quadrofonik deney kaydı) çalması ile üretilen dünyanın en ünlü kakofonisi ve sonrasındaki kalp atışı ile birlikte verilen derin bas sinyalleri parçanın hifi camiasında da listelerde yıllardır yerini korumasına sebep olmuştur. Girişteki kakofoni birçok insan tarafından dinlenmesi zor bir kısım olarak bilinir. Ne kadar dinlenebilir bir performans alırsanız setiniz o kadar iyi demektir. Çünkü bahsettiğim çalar saatler birbirine karıştığında tanımsız bir gürültüyken yeterince ayrıştırıldığında her bir çalar saati ayrı ayrı duyarsınız.
Girişteki çalar saatlerden hemen önce On The Run parçasından arta kalan saat vuruşlarını ve dip sesini duyabilecek kadar dinamik aralığı geniş bir performans alabildim. Bu Focal 826V’nin düşük ses ve güç seviyesinde de yeterince ayrıntı verebildiğine bir işaret. Aynı ses seviyesinde patlayan çalar saatler ise Focal 826V tarafından kalından inceye bütün farklı çalar saat çeşitlerinin seslerini alabilmemizi sağladı. Dinleyiciyi saran mid-tiz bandındaki hacimli ses etkileyiciydi. Bu konuda Focal 826V’nin “widespread inverted dome tweeter” larının çok sıkı iş çıkardıkları kesin. Kalp atışı yeterince vurgulu olmamakla beraber derinden ve duyulabilirdi. Bu sırada ortaya çıkan sahne ortasındaki sayıcı sesinde beklediğimiz keskinliği yakalayamadım. Sonrasında iki farklı notada basılan derin baslar, beklentiler doğrultusunda ciğer titretecek seviyedeydi, hatta biraz fazlaydı. Kalp atışını gereksiz uzayan basların altında kaybettim ara ara. Bu basların seviyesine her ne kadar Focal 826V inmiş olsa da dinleme odasının bu performanslar için 40 metrekareden küçük olmaması gerekiyor, zira oda sebepli faz kaymaları bazen hoparlöre yönelik negatif eleştirilerde bulunulmasına sebep olabiliyor ve düşük seviye bas veren hoparlörler benzer problemler ortaya çıkarmadığından daha iyi zannedilebiliyor. Focal 826V bu açıdan derin bas verebilen ama yere de ihtiyaç duyan bir kule hoparlör. Time’ın devamında çok temiz olmayan gitar, klavye ve bateri ile icra edilen kısımda Focal 826V, açık frekans cevabı ile alışıldık bas yoğun havanın dışında bana çok renkli ve daha mid bir performans sundu. Her ne kadar dinlediğim kayıt 30. yıl baskısı olsa da kayıt yılları plağa basımla ilgili olarak frekans eğrilerinin bastan yana biraz cimri davrandığı dönemler. Bu sebepledir ki bizden önceki hi-fi jenerasyonu için bas abartılı setler daha iyiydi. Yeni jenerasyon bütün anfi ve hoparlörler ise flat frekans cevabına yaklaşmak istediklerinden bu tarz kayıtlarda bu fiyattaki setlerde insanlar genellikle hoşnutsuzlardır. Yine de Dark Side of The Moon döneminin çok önünde kayıt teknikleri ile Alan Parsons tarafından yapıldığından ve 30. Yıl için “analog tape” lerden ayrık kayıtlarla yeniden birleştirildiğinden bahsi geçen genellemeye çok hafif girmekte. Focal 826V genel manada 70’ler rock için iyi bir performans verdi diyebilirim.
4. Vocal Jazz Oldies
Sanatçı : Ella Fitzgerald & Louis Armstrong
Albüm : Ella and Louis Again
Parça : 5. Autumn in New York
Ella Fitzgerald ve Louis Armstrong’u çok fazla anlatmamıza gerek yok. Ella Fitzgerald tekniği ile birlikte değerlendirildiğinde belki de gelmiş geçmiş en iyi kadın caz vokaldir. Louis Armstrong ise cazın temellerini atan insanlar arasındadır. Albüm 1957 Verve Records kaydı ama günümüzde yapılan bazı vokal kayıtlara ders olacak niteliktedir. Piyanoda Oscar Peterson ve basta Ray Brown’un da ismini anmamız gerekiyor ancak bu enstrümanların kayıtlarının çok dikkate değer olmadığını da belirtmek lazım. Ella Fitzgerald’ın çok katmanlı renkli vokalini, Louis Armstrong’un ciğerlerinden gelen hışırtılı buğulu sesini, her yeri kaplayan vokalini ve cazın temellerinde görev almış trompetini bakalım setimizde nasıl duyacağım?
Ella Fitzgerald’in “Autumn in New York” diyerek başladığı vokali oldukça renkliydi. Sahnede Ella Fitzgerald’i hissettirecek kadar sıcak bir ses ile karşı karşıyaydım. Ardından gelen Louis Armstrong’un vibratolu vokali gerçek ötesiydi, salonda koca bir ağız beliriverdi. Focal 826V tam bir caz vokal canavarı diyebilirim. Bu sonucu 16.5 cm genişliğinde genellikle daha büyük kule hoparlörlerde kullanılan irilikteki mid diyaframa bağlıyorum. Hiçbir zaman basın ve tizin altında kalmayan çok steril ve ayrıştırılmış bir mid performans alıyorum. Bu yapı mid-bas ortak yollu hoparlörlerin çoğunda bulamayacağınız bir özellik. Ancak kritik konu ayrıştırılmış midin tiz ve bas çıkışlar ile faz problemi yaşamadan kulağınıza ulaşması. Focal 826V bu konuda da başarılı. Sonrasında dinlediğimiz trompet de bizi haklı çıkardı ve olanca sıcaklığıyla odanın içini doldurdu. Eksik yanları tiz performansının bazı kısımlarda fazla sertleştiği ve Ella Fitzgerald’ın vokal performansının enstrümanlar devreye girdiğinde biraz dağılması olarak sıralayabilirim.
5. Vocal Jazz Sweden
Sanatçı : Ida Sand
Albüm : Meet Me Around Midnight
Parça : 1. Mr. Pianoman
Her ne kadar kumral bir İsveçli hanımefendi de olsa siyahi bir caz vokali gırtlağına sahiptir Ida Sand. Ünlü İsveçli trombon ustası Nils Landgren’in ACT kayıt firması aracılığıyla caz dünyasına kazandırdığı bir değerdir. ACT baskısı olan kayıt blues ve jazz’ın kesiştiği yerde durmaktadır. Sadece vokal kayıtları ile değil, kayıpsız ve sıcacık enstrüman kayıtları ile de yeni jenerasyon vokal cazda setimizin nasıl bir performans gösterdiğini anlamak için iyi bir seçim.
Giriş kısmında dinamik aralığı yüksek vokaldeki coşkuyu en ince ayrıntısına kadar hissettik. Devamındaki piyano kaydı iyiydi ama biraz daha gerçekçi olabilirdi. Sahne genişliği ve dizilimi yeterince tanımlıydı. Gırtlak nağmelerini enstrüman yoğunluğunda bile hissedebildim. Yeni jenerasyon caz vokal kayıtları için Focal 826V biçilmiş kaftan.
6. Jazz
Sanatçı : Miles Davis, John Coltrane, Cannonball Adderley, Bill Evans (Wynton Kelly),
Jimmy Cobb ve Paul Chambers
Albüm : Kind of Blue
Parça : 1. So What
Yıl 1959, caz tarihinin 25 yılına hükmetmiş Miles Davis her biri ayrı efsane olan John Coltrane, Cannonball Adderley, Bill Evans(Wynton Kelly), Jimmy Cobb ve Paul Chambers ile bir araya gelmiş ve popülerleşmiş makamlar üzerine emprovizasyon albümü olarak nitelenen tarihin en çok satan caz albümlerinden biri olmuş Kind of Blue ortaya çıkmıştır. Birçoğuna göre caz bu yıllardan sonra geriye doğru gitmiştir. So What, albümde en öne çıkan ve yıllardır her türlü caz temasında kullanılan parça. Albümün incelememde yer almasının sebebi Miles Davis, John Coltrane ve Cannonball Adderley’nin enstrüman tonlarının kendilerine has renkleri ve Columbia Records’un kayıtlarının bahsi geçen yıllarda eski bir kilise olan 33x33x33 metreküplük tarihin en iyi kayıt stüdyosu olarak bilinen CBS 30th Street Studio’da yapılmış olması.
So What’ın bas ve piyano girizgahından hemen sonra gelen Jimmy Cobb’un ziliyle verdiği ritmik patlama ve sonrasında enstrümanların sahnede yer almaları Focal 826V tarafından başarıyla gerçekleştirildi. Miles Davis’in o bilindik trompet tonu ve kayıt stüdyosunun derinliği ile birlikte Focal 826V 2 boyutlu düzlemsel sahneden geriye doğru 3. boyutu da bize hissettirdi. Önce Coltrane’in tenor saksafonu ile sol kanaldan girişi, sonrasında Cannonball Adderley’nin diğer kanaldan altodaki performansı Focal 826V’nin saksafon simülasyonu gibi bir hoparlör olduğunu gösterdi. Her solo performansta diğer enstrümanların geriye gidişi, bu sırada kaybolmadan devam eden özellikle piyano, davul ve basın yumuşacık temel duruşları sonuna kadar duyuldu. Focal 826V’nin bu denemedeki eksikleri zaman zaman zillerin sertliği ve kontrbasın derin bas notalardaki rezonans tehlikesi içeren uzamalarıydı.
7. Sweden Trio Jazz
Sanatçı : Esbjörn Svensson Trio
Albüm : Seven Days of Falling
Parça : 2. Seven Days of Falling
Esbjörn Svensson gruba adını veren piyanist. 2008 yılında dalgıç kazasında vefat edene kadar, Kuzey Avrupa Cazı ve kayıtlarını basan ACT için çok önemli bir kişilikti. 1994’ten beri ürettiği albümlerde caz standartlarından, “funk”a kadar birçok tarzda çalmıştır. Kendi triosu ile birlikte belki progresif yapıda caz diyebileceğimiz kendine has bir müzik türü üretmiştir. Bize Kuzey Avrupa’nın buz gibi havasını getiren çok farklı bir piyano tekniği geliştirmiştir. Deneysel kontrbas ve davul kayıtları ile ne öncesine ne de sonrasına benziyor Esbjörn Svensson Trio. İncelememizde grubun en çok sevilen parçalarından birini kullanacağız, Seven Days of Falling. Bu incelemede kontrbası, sahnede 3 ayrı enstrümanın dağılımını ve piyano tınısını duymaya çalışacağım.
Focal 826V sahne ortasında Dan Berglund’un kontrbasını sanki 3 metre geriden çalıyordu. Magnus Öström’ün perküsyonda sol kanaldan sağ kanala doğru geçişleri daha önde ve yeterince hızlıydı. Sonrasında gelen Esbjörn Svensson’un bol efektli piyanosu diğer enstrümanların da üzerinde odanın heryerinde eşit yoğunlukta çaldı. Diğer performanslarda sert gibi görünen ziller bu testte tam istenilen etkiyi yaratacak şekilde bir sonuç ortaya çıkardı. Aynı şey derin baslar için de söylenebilir, kontrbasın bütün derinliğini ve farklı frekanslardaki seslerini Focal 826V sayesinde duyabildim. Tek eksik Focal 826V’nin büyük oda ihtiyacından kaynaklanan nadiren de olsa oda ile rezonansa giren derin baslardı.
8. Classical, Orchestral
Sanatçı(Bestesci ve İcracı) : Edward Elgar, Londra Senfoni Orkestrası, Sir Colin Davis
Albüm : LSO Live –Elgar, Enigma Variations
Parça : Enigma Variations 1-14
Edward Elgar İngilizlerin en önemli klasik müzk bestecilerinden. Enigma Variations, birçok farklı konseptte karşımıza çıkmış bilindik bir ana temaya sahip 14 bölümden oluşan bir şaheser. Matrix filminde soundtrack parçalarından birinde bile kullanıldı bu melankolik yapıtın ana tema melodisi. Londra Senfoni Orkestrası ise dünya çapında performansları ile olduğu kadar kayıtları ile de tanınan bir orkestra. Kayıt LSO Live etiketi altında çıkmış. Bu incelemede amacım orkestral bir eserde dinamik aralık performansını ve enstrüman natürelliği gibi konuları ölçümlemek.
Focal 826V sahne genişliği orkestranın enstrüman gruplarını tek tek ayırabilmemi sağladı. En düşük seviyeden en yüksek seviyeye kadar temiz bir performans aldım. En sessiz pasajlarda bile çalan enstrümanları ayırt edebildim. LSO’nun ünlü yaylıları inceden kalına ayrı ayrı arz-ı endam ettiler. Dipteki kontrbası duyduğumda yüzüme anlamsız bir gülümseme oturdu. Eserin coşkulu yerlerindeki harika davul gerçekliğiyle bana kendimi Londra Barbican’da hissettirdi. İnce yaylıların sesleri enstrüman tonlarına çok yakın olsa da bas yaylı enstrümanların sesini yeterince naturel duyamadım. Genel anlamda Focal 826V’nin klasik müzikte başarılı olduğunu söyleyebilirim.
9. Classical, Chamber
Sanatçı (Besteci ve İcracı) : Giovanni Felice Sancez, John Potter
Albüm : Dowland Project, Care Charming Sleep
Parça : 5. Accenti Queruli
John Potter ünlü bir tenor olmasının yanında akademik bir yazar. Araştırmaları doğrultusunda İngilizlerin barok dönem öncesi Rönesans döneminde yaşamış ünlü bestecisi ve lut sanatçısı John Dowland eserlerini seslendirmeye karar vermiş ve bu kapsamda ECM baskısı birçok albüm çıkarmıştır. Potter, John Dowland’a yakın dönemde yaşamış bestecilerden de -özellikle erken barok döneminden- birçok eseri bu albümlerde ECM sanatçıları ile yorumlamıştır. Parça, Giovanni Felice Sancez bestesi Accenti Queruli. ECM kaydı olmasının yanında tenor vokal, barok gitar ve bas klarnet enstrümanlarla oda müziği kayıtlarındaki efsunlu havayı içermesinden dolayı incelememe girdi.
John Potter’ın gövdeli vokali olması gerektiği gibi enstrümanlardan önde ve seçilebilir bir ayrıntıya sahipti. Barok gitarın yoğun “overtones” içeren renkli sesini alabilmem Focal 826V’nin mid performansının bir daha çok iyi olduğunu ispatladı. Barok kemanın biraz geride kaldığını hissetsem de girişi ile odayı tamamen kaplayan ve bizi bizden geçiren bas klarnet oldukça natüreldi.
10. Classical, Soprano
Sanatçı (Besteci ve İcracı) : Gabriel Faure, Rene Fleming, Lee Ritenour , Joshua Bell
Albüm : Amparro
Parça : 4. Pavane Op.50
Rene Fleming dünyanın en önemli sopranolarındandır. Lee Ritenour’ın (Fourplay’den tanıdığımız ünlü gitar santaçısı) caz, klasik, blues gibi birçok müzik türünde sayısız albümde imzası vardır. Ünlü piyanist Dave Grusin ile çıkardıkları klasik besteleri içeren bu albümde Gabriel Faure’nin ünlü eseri Pavane Op.50’yi Rene Fleming (soprano) ve Joshua Bell (keman) ile seslendirmişler. Rene Fleming’in eşsiz sesini bakalım Focal 826V’den nasıl dinleyeceğiz?
Focal 826V vokal ve gitar yoğun bu eserde de ciddi bir başarı gösterdi. Hoparlör, Rene Fleming’in dinamik ve frekans aralığı geniş vokali ile baş ederken bir yandan da dipteki Lee Ritenour gitarını kesinlikle kaybetmedi. Ama yine de gitarın tınısının çok gerçekçi olmadığını söylemem gerekiyor.
11. Classical, Tenor
Sanatçı : Pavarotti
Albüm : The Essential
Parça : 1. La Donna e Mobile
Luciano Pavarotti, modern opera döneminin en önemli sanatçılarındandır. Kusursuz tekniğinin yanında eşsiz ses rengi ile her esere kendinden birşey katmış ve bulunduğu yeri sonuna kadar hak etmiştir. Napoliten şarkılarının dünya üzerindeki en iyi yorumcusudur. İncelememizde yer alan parça bunların en ünlüsü La Donna e Mobile’dir. Bu parçada Pavarotti’nin hem gövdeli hem de yer yer her ses sisteminin sınırlarını zorlayan geniş frekans ve dinamik aralıklı vokalini Focal 826V’lı sistemimizde ne kadar etkili dinleyebildiğime bakacağım.
Focal 826V’den Pavarotti dinlemek inanılmaz bir deneyimdi. Pavarotti hoparlöre daha tiz daha yüksek dedikçe hoparlör daha yükseğe daha tize çıktı. Hem de tizlerde gereksiz sertleşmeler olmadan. Performanstaki bütün nüansları hissettim. Gövdesi yerinde sahnede tanımlı yerine kurulmuş oldukça gerçekçi ve aynı zamanda renkli bir Pavarotti vardı dinleme odasında.
Dinleme Testi Sonucu
Focal 826V, caz ve klasik müzikte başarısını kesinlikle kanıtladı. Bu başarısını, bu fiyat aralığında bu seviyede bulması zor mid performansı ve sahne genişliğine borçlu. Rock müzikte gayet renkli ve etkili bir hoparlör. Ancak rock müzikten beklentiler basları yoğun hoparlörler ise Focal 826V’nin en iyi hoparlör olmadığı kesin. Yine de akustik ve dikkatli hazırlanmış kayıtlar ise dinledikleriniz, Focal 826V oldukça iyi bir iş çıkaracaktır. Focal 826V frekans bandının derin baslara tekabül eden en alt kısmına inebiliyor ama bunun için en az 30 metrekareye ihtiyaç duyuyor bence. Duvar’dan uzaklaştırılması ve hafif toe-in yapılması rezonans ve şişen bas sendromunu aza indirecektir. Toe-in in 5-10 dereceden fazla olması ve tweeter’ların ekseninin önünüzde kesişmesi sesi çok parlatabilir dikkatli olun. Bu hoparlörü kendi fiyatından ucuz bir amfi ile sürmek çok doğru olmaz, çünkü Focal 826V performansı ile aslında giriş seviyesinden orta seviyeye doğru göz kırpan bir hoparlör. Focal 826V’yi testimde kullandığım Marantz amfinin dışında push-pull KT88 lambalı ve hibrid Class A amfilerle de test etme imkanım oldu. Lambalı performansının caz ve klasik başarısını bir kademe daha arttırdığı class A amfinin ise rock performansına daha çok katkı sağladığı söylenebilir.
Subscribe to:
Posts (Atom)